First Pinoy BL Experience

Ang Lihim sa Tore ng Sinagtala by Steno Padilla
My rating: 5 of 5 stars

Munting Paunawa: Hindi ako matatas magsulat ng mga book review sa wikang Filipino. Patawarin nawa ako ng mga mambabasa. Madalas ang aking sinusulat ay nasa wikang ingles, o Taglish. At kung mamarapatin, maaari akong mag-code switch sa bandang gitna o dulo.

Una kong nakilala si Steno sa isang facebook live ng UP Likhaan kasama si Kwesi at si Patrice. Sila ay naglahad ng kanilang mga binabasa noong lockdown. Nanood ako ng online presentation kasi ako ay nagkaroon ng reader's block. Hirap akong magbasa ng mga nobela at koleksyon ng maiikling kwento dahil sa sobrang takot at pangambang dala ng Covid-19. Hindi nakakatulong ang kawalang-piyansa kung magkakaroon ba ng bakuna, at ang naging kalakaran na kakaunti lang ang nailaang araw ng pahinga kapag ikaw ang tinamaan ng pneumonia. Nakatulong sila na ipamulat sa akin na munting pahinga sa pagiging aligaga ang pagbabasa ng mga magagaan na nobelang pambata. At saka nabanggit ni Steno na ito ang ginawa nyang istilo sa libro niyang Lihim sa Tore ng Sinagtala.

Kung sa BL rin lang naman, matagal na akong mulat (bilang ang kuya ko ay bading elementary pa lamang) sa LGBT at sinisikap maging updated sa mga usaping SOGIE. Tinuturing kong ako'y isang ally kahit hindi nila alam, haha! Ang una kong exposure sa BL bilang isang art form ay sa Japanese anime na Dokyuusei (Classmate) sa youtube noong 2016, at hindi ito katulad ng mga mahahalay na yaoi o yuuri o iba pang Rule 34 ng online manga. Ang anime ang unang nagpakita sa akin ng BL genre na tigib ng pagdanas ng samu't-saring nararamdaman, pagkilala at pagkilatis sa sarili, at pagpapakita ng dalisay na pag-ibig. Ganito rin ang Sinagtala, kaya deserve niya ang Lampara Prize. Naniwala si Steno na sa pamamagitan ng kanyang maiigsing mga chapter at mabilis na engagement ng mga karakter, mananatili sa pokus ng kwento ang mga kabataang mambabasa, at mauunawaan ang bawat sandali; makikisimpatya sa bawat tanong, at madadala sa bawat emosyon. Mataas ang naging benchmark na iginawad ni Steno sa akin bilang supporter ng Pinoy Lit — hindi na ako basta kikiligin sa mga likhang may iba't-ibang font color at wrong grammar na nasa Wattpad. Hindi na rin ako basta mai-impress sa bastang fan-servicing ng mga karakter, o madali ko na ring mahahalata ang mga plot device ng kwento.

Nakakatawa na nakakatuwa bilang isang ally ang kanyang mga fan-servicing mechanisms para sa kanyang target market. Maaaring awkward ito sa hetero/cisgendered male readers kasi, malamang sa alamang, ito ang una nilang mapupuna bilang kahinaan ng aklat. Ilang halimbawa ang Battle of Rebels: Tactical Angels — BORTA for short at JhusKho, ang pinagsamang pangalan ng mga tauhan ng nobelang ito.

Iikot ang kwento hindi sa mundo ng laro, kundi sa mundo buhay nina Jhustin at Makho. Inilahad ni Steno ang simpleng ganda ng school life at gawain ng mga kabataan, ang kanilang mga samahan, mga pakikipag-usap sa kapamilya, at ang kanilang tambayang Tore sa Sinagtala, isang main setting at malaking pag-imbita sa akin (bilang mambabasa) na tuklasin ang kanilang mga saloobin, mga tagong lihim at damdamin.

Nakakatuwa rin ang tiwalang binigay ni Steno sa kanyang target market (ages 13-18? Itatanong ko ito kay Steno sa aming book discussion), na kayang dalhin ang bigat ng mga dulong kabanata, at mga plot twist na kaiba sa mga BL manga na na-encounter ko. Sa mundo ng social media, malaking saklaw at problema ng kabataan ngayon ang kahinaan ng focus at kababawan ng diwa dahil sa mga dagli at putul-putol na status updates, memes at misinformation ng ground zero (aka facebook). Naniniwala siguro siya (gaya ko), na kayang mamulat ng mga kabataan sa mga isyung napapanahon, at maging maalam sa kabuktutang ginagawa ng mga nakatatanda, at handa silang gawin ang lahat para ito ay maitama.

Muli't-muli, dasurb talaga nito 'yung Lampara Prize, at nakakatuwa na may mga ganitong akdang Pinoy na handang ibigay ang gaan, ang bigat, at ang kakanyahan at kadalisayan ng buhay.

View all my reviews

Feminism Hugely Digressed

Pukiusap by Liv Strömquist
My rating: 4 of 5 stars

Pukiusap is the Filipino translation of Liv Strömquist's Fruit of Knowledge. The first edition cover contains a woman in ice skates with a blood stain in her panties. That created a buzz in bookstores way back 2018. I only have the second print, showing the woman on the upper-right side of the cover (no more of that stain). Still, the font of Pukiusap filled the whole cover and should be easily seen, but for some reason, the bookstores have hidden those copies behind the cashier, or only releases them upon buyer's request.

I applaud the Pride Press and the Anvil Publishing to invite Bebang as the translator because she has established the Filipina voice about the female reproductive organ and the culture around womanhood. She has forged her way through her collection of essays titled It's a Mens world that detailed her personal experiences of her younger years and of her coming of age. Perhaps because I know her from her own works (and through our interactions in the Pinoy Reads Pinoy Books bookclub), she has assimilated herself in Liv's art. And it was nice really! It feels like a friend is talking to you. I even imagine her tones in reading some of the comic strips. What separates her voice from Liv's is the repetition style that the latter intended in her panels. Liv's narrative bar has that one statement, and yet a character has a speech balloon repeats that same statement, and that irks me at times. Maybe she made it as an agency to male readers, or to those youngsters, or some netizens who has slower reading comprehension skills.

I liked the art, very economical. Most of the panels are made in black and white, but Liv made some important points to be filled with color. It gave variety and somehow a palette-cleanser. Somewhere, some panels are really taxing to read maybe because it was filled with too much text (and APA citations) and some are panels with repetitive snapshot with the same positioning of speech balloons, a deliberate copy pasta paneling for me.

I guess in the end, this feminist novel gave me more insights on how fucked up our culture, religion, and studies are because it was centered around men and authored by men.

Sa ka(lala)k(i)han Ito na lang masasabi ko:

MGA PAKSHET KAYONG LAHAT!!!

(Assunta Da Rossi, Jologs 2002)

View all my reviews

2024 Reading Themes

 

(Full text below in case of photo error)

This year, keeping the count low but hopefully able to read these following genres or themes:

Doorstopper - a book at least 500 pages. Hanya Yanagihara? Hahaha mygosh another NY literature

Speculative fiction - one of my new favorite genres. Realized this after reading Emily Mandel's novels and I was just sucked in. No reading slump, no difficulty in focus.

Pop fiction - maybe another Taylor Jenkins Reid? Or those in the booktok that are very much hyped, or booktwt. Like the wild ride of Dickolas Bigolas.

Satire - this is one of my lesser favorites, but I am trying my best to ingest a Vonnegut-esque literature for a change, lol

No pressure but I will try my best at:

Post-Modern work like House of Leaves by Danielewski. It has a cult following, pero natatakot aoo basahin sa gabi. Please, give me courage and strength.

Horror or Surreal works of Stephen King and Chuck Palahniuk. HOMAYGAHD AM I SERIOUS WITH THIS THOUGH OMG I DUNNO I — fine, YOLO.

ONLY ONE Self-help/Leadership/Management-related book. Unwinding Anxiety is long overdue, lol